Shared decision-making (SDM) of gezamenlijke besluitvorming wordt steeds meer een begrip in de medische en paramedische wereld. Meer en meer hulpverleners gaan het begrip kennen en juichen de benadering toe. In steeds meer (beleids-)notities en documenten van de overheid en van beroepsorganisaties komt het terug. Sinds februari 2014 is er een nieuw beroepscompetentieprofiel voor de fysiotherapie en ook hierin neemt SDM een belangrijke plaats in. Iedere fysiotherapeut zou dus moeten werken vanuit een shared-benadering. Logisch! Hoe kan je anders van een cliënt verwachten dat hij of zij zijn best doet tijdens allerlei oefeningen terwijl hij hier zelf niet voor gekozen heeft??
Eigenlijk is gezamenlijke besluitvorming helemaal geen goede vertaling van SDM. Het moet natuurlijk gedeelde besluitvorming zijn. Lastig nog om aan te wennen…..
Steeds duidelijker dat SDM voordelen biedt
In de afgelopen 15 jaar is SDM herhaaldelijk onderzocht op allerlei aspecten. Helaas is het meeste onderzoek tot nu toe gedaan in de medische wereld en niet in de paramedische wereld. Wat in ieder geval duidelijk naar voren komt is dat het een benadering is die een aantal voordelen biedt boven de traditionele paternalistische benadering. Zie hiervoor O’Connor (2009), Joosten (2008) en Edwards (2009).
Als er onderzoek in de fysiotherapie zou zijn naar bijvoorbeeld SDM en de relatie met therapietrouw dan verwacht ik persoonlijk een positief verband hiertussen. Cliënten die zelf ergens voor kiezen zijn meer gemotiveerd om deze keuze uit te voeren lijkt me. Het zou me niet verbazen als dat ooit nog eens wordt aangetoond.
Maar buiten deze voordelen: SDM is een benadering waarbij de cliënt de rol krijgt die hij/zij verdient. Dat is eigenlijk het belangrijkste. Niet alles hoeft altijd bekeken te worden van evidentie en efficiëntie.
Maar……
Ja, tot zover de positief boodschap. Helaas zit hier de ’twist’. Wat is het geval? SDM wordt door velen toegejuicht en omarmt. Maar helaas niet in diezelfde mate toegepast. Ofwel: veel hulpverleners vinden SDM geweldig maar passen in het meest gunstige geval een zeeeeer magere vorm van SDM toe!! Ofwel meestal niet. Dat dit in de medische wereld het geval is was al langer bekend. Maar sinds een bijdrage van fysiotherapeute Marloes Bloem op het congres vorig jaar en een Belgische studie die werd gepubliceerd in Physical therapy in 2013 zijn er sterke aanwijzingen dat fysiotherapeuten het er niet veel beter vanaf brengen. Helaas.
SDM congres 5 februari 2015
Juist om hier verandering in te brengen is in februari 2014 een congres georganiseerd door het landelijke Platform gedeelde besluitvorming. Doel was om implementatie en bekendheid te ondersteunen. Het congres was een succes.
Begin volgend jaar vindt het congres opnieuw plaats. De congres cie bestaat dit jaar uit:
- Anne Mooys – CBO
- Marjolein de Booys – Zorginstituut
- Ella Vissermans – Leven met kanker beweging (voorheen NFK)
- Gerda van der Weele – NHG
- Michiel Hageman – Patient+
- Annemarie van Kessel – Patiëntencommunicatie en Klachtenmanagement
Het programma is nog niet gepubliceerd maar zal ongetwijfeld de moeite waard zijn. Kern zal zijn het beantwoorden van de vraag: Hoe voer je nu het SDM gesprek?
Hou dus vast de datum vrij, 5 februari 2015. Niet vergeten!!
O ja, nog iets. Speciaal voor fysiotherapeuten verschijnt volgend jaar mijn boek over ‘Fysiotherapeutische gespreksvoering’. Uitgangspunt is SDM. Maar natuurlijk staat er nog veel meer in…